Ruhsal Engelli Bakımı
Dünya Sağlık Örgütü sağlığı bedensel ve ruhsal iyilik hali olarak tanımlar. İnsanın dünyayı algılaması, olaylara tepki vermesi onun ruhsal yaşantısı ile mümkün olmaktadır.
Yaşantının kalitesini düşüren, kendisini ruhsal ve bedensel belirtiler olarak ortaya çıkaran her durum ruhsal hastalık olarak ele alınabilir. Freud ruh sağlığı yerinde olan kişiyi “çalışabilen, sevebilen bir kişi olarak’’ tanımlar. Eğer kişi kendisinden ve çevresinden memnun değilse ruh sağlığı bozuluyor demektir. Birden bire ortaya çıkan ve kısa süre sonra ortadan kalkan sorunlarda vücudun savunma mekanizmaları devreye girer ve kişinin ruh sağlığını korumak için önlemler alır. Zaman geçtiği halde kişi bu durumu atlatamıyorsa o zaman ruhsal hastalıklar ortaya çıkar.
(1) Merkezde bakım hizmetinden yararlanan engelli bireylerin beslenmesinin niteliği ve servisi ile ilgili aşağıdaki hususlara uyulur:
a) Merkezlerde yemek listeleri engelli bireylerin yaş ve fiziki gelişimleri, mevsimsel özellikler, bölgenin şartları, kişi başı gıda rasyonu dikkate alınarak merkezde görev yapan ya da sözleşme usulüyle çalışan bir diyetisyen tarafından hazırlanır. Hazırlanan yemek listesi aylık evraklarla birlikte il müdürlüğüne gönderilir. İl müdürlüğünce görevlendirilecek diyetisyen tarafından incelenen yemek listesinde engelli bireylerin yaş ve fiziki gelişimleri, mevsimsel özellikler, bölgenin şartları, kişi başı gıda rasyonu dikkate alınarak listede değişiklik yapılması istenebilir. Yemek listesinin hazırlanmasında, merkezde kalan engellilerin istek ve eğilimlerine dikkat edilir.
b) Engelli bireylerin beslenme ihtiyacı, yatılı merkezlerde en az üç ana ve iki ara öğün, gündüzlü merkezlerde ise en az bir ana ve bir ara öğün verilerek karşılanır.
c) Sağlık durumları sebebiyle özel diyet hazırlanması gereken engelli bireyler için tabibin tavsiyeleri doğrultusunda diyet yemeği hazırlanır.
ç) Engelli bireylere verilen yemek numuneleri numune kaplarının üzerine tarih ve öğün yazılarak yetmiş iki saat muhafaza edilir.
d) Merkez tarafından gerçekleştirilecek gezi ve piknik benzeri sosyal faaliyetler için farklı yemek listesi hazırlanabilir.
e) Yemek salonlarına kendiliğinden gelemeyen ya da hasta olan engelli bireyin yemeği bulunduğu yerde ve gerektiğinde yardımla yedirilir.
f) Merkezde bakım altında bulunan engellilerin, obezite ile mücadele, sağlıklı yaşam ve fiziksel aktivitelerden yararlandırılmaları amacıyla gerekli çalışmalar ve düzenlemeler yapılır.
Çocuk ya da yetişkin ruhsal duygusal sorunlar yaşayan ve özel gereksinimi olan bireylerin desteklenmesi, toplumsal yaşama tam katılımı ve aile bütünlüğünün korunması için uzmanların yardımına başvurulmasında yarar vardır. Diğer tüm engel gruplarında olduğu gibi ruhsal duygusal bozukluğu olan bireylere yönelik hizmetler içinde rehabilitasyon ve psikolojik danışma faaliyetlerinin çok önemi vardır. Kişiler arası olumlu ilişkilerin artması sosyal becerileri güçlendirir, böylece kısa ve uzun vadede günlük yaşama uyum kolaylaşır.
Ruhsal ve duygusal sorunlarda rehabilitasyon çalışmaları, bireyin fiziksel özellikleri, yetenekleri ve diğer özelliklerini göz önünde bulundurarak oluşturulan öneri veya programlardır ve yaşam kalitesini arttırır.
Bakım hizmetleri, engelli bireyin bakımına yönelik kişisel bakım ve psiko-sosyal destek hizmetlerini kapsar.
Engelli bireyin özellikleri dikkate alınarak aşağıda belirtilen bakım hizmetleri sunulur:
a) Kişisel bakım hizmetleri;
1) Banyo yaptırılması,
2) Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması,
3) Tırnaklarının kesilmesi,
4) Saçlarının taranması,
5) Dişlerinin temizlenmesi,
6) Yiyecek ve içecek ihtiyacının giderilmesi,
7) El, yüz ve ayak temizliğinin yapılması,
8) Saç ve sakal tıraşının yapılması,
9) İstenmeyen tüylerin temizlenmesi,
10) Elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması,
11) Burun ve kulak temizliğinin yapılması,
12) Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi,
13) Odasının temizlenmesi,
14) Çamaşırlarının yıkanması,
15) Tehlikelere karşı korunması ve gözetilmesi,
gibi hizmetleri içerir.